Straż pożarna

Iwonicz jest starą miejscowością o niezwykle bogatej historii pisanej już przez sześć wieków w miejscach, gdzie najstarsze ślady bytowania człowieka odkryte przez archeologów sięgają 4000 lat przed narodzeniem Chrystusa. W te bogate pradzieje pradzieje dzieje miejscowości wpisała się w ostatnim stuleciu nasza Ochotnicza Straż Pożarna.

Dzieje Ochotniczych Straży Pożarnych w dawnej Galicji, zwanych ongiś Ochotniczymi Strażami Ogniowymi sięgają lat 80-tych ubiegłego wieku. Jako pierwsza w ówczesnej Galicji powstała z inicjatywy Prezydenta Miasta Krakowa Mikołaja Zybligiewicza w 1887 roku Krakowska Ochotnicza Straż Ogniowa.

Impulsem do tworzenia ochotniczych straży pożarnych, zwanych ogniowymi i ich wspierania przez samorządy i lokalną społeczność były liczne, wybuchające w miastach i na wsiach pożary powodujące utratę mienia i często życia mieszkańców. Pożary takie miały miejsce również w okolicach Iwonicza. Wymienić tu można dla przykładu pożary w Dukli w latach 1888, pożar Krosna w 1893r. i innych miast, jak Brzozowa czy Biecza.

Corocznie „czerwony kur” pojawiał się we wsiach Podkarpacia. W tych warunkach, gdy większość zabudowy galicyjskich miasteczek tworzyły drewniane dachy kryte gontem, a na wsi dominowały drewniane chaty kryte strzechą, tworzenie straży było nieodzowne.

W Iwoniczu Ochotniczą Straż Pożarną utworzono w 1990 roku. W tym przynajmniej roku otrzymała ona status prawny. Są też zdania, że powstała rok lub dwa lata wcześniej. Inicjatorem i założycielem Ochotniczej Straży Ogniowej w Iwoniczu był młody nauczyciel Karol Filipowicz, wielki patriota i społecznik, wychowawca wielu pokoleń młodzieży. (Zmarł w 1936r.). W tworzeniu Straży Ogniowej aktywny udział miała Rada Gminy z ówczesnym wójtem Kenarem.

Inicjatywę wspierali finansowo dziedzice Józef Hrabia Załuski i jego siostra Gemma – współwłaściciele Iwonickiego Zakładu Zdrojowego. Oddział strażacki otrzymał pełne umundurowanie galowe z granatowego płótna lnianego, ozdobne hełmy, pasy, toporki, sprzęt gaśniczy składający się z ręcznej sikawki na wozie, bosaków bosaków i drabin. Konie na akcje dostarczał dwór. W pobliżu kościoła parafialnego strażacy otrzymali od ks. Antoniego Podgórskiego działkę, na której wzniesiono małą remizę na sprzęt, a w Zdroju w rejonie obecnego parkingu zbudowano wieżę obserwacyjną, służącą także do ćwiczeń strażackich. Miejscowa Straż Ogniowa przez pierwsze dwa dziesięciolecia stanowiła jeden wspólny oddział dla całego Iwonicza. W tym okresie uczestniczyła przy gaszeniu pożarów również poza miejscowością Iwonicz np. w Rogach, Klimkówce, Miejscu Piastowym, Lubatówce, Targowiskach, Wrocance, a w 1912 roku przy gaszeniu pożaru Łazienek Mineralnych w Romanowie Zdroju.

  

Obok statutowej działalności miejscowy oddział straży był organizatorem i uczestnikiem obchodów rocznic narodowych np. w 1990 roku 500 letniej rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem, kiedy uczestniczył w obchodach wraz z miejscową orkiestrą. Wybuch I wojny światowej w 1914 roku zdekompletował miejscowy oddział strażacki. Większość strażaków brała aktywny udział w działaniach niepodległościowych. niepodległościowych okresie dwudziestolecia międzywojenngo Iwonicki Oddział Ochotniczej Straży Pożarnej podzielony został na dwie oddzielne jednostki w Iwoniczu i w Iwoniczu Zdroju. Jednostki współdziałały ze sobą. W 1936 roku OSP w Iwoniczu otrzymała od społeczeństwa pierwszy sztandar, który zachował się do chwili obecnej.

W czasie II wojny światowej władze okupacyjne zachowały organizację OSP z ich strukturą podporządkowaną władzom niemieckim. Mimo to, sztandar jednostki z godłem narodowym, strażacy musieli ukrywać w swych domach z narażeniem życia. Reaktywowana na przełomie 1994 i 1955 roku działalność miejscowego Oddziału Straży Pożarnej w Iwoniczu nie ograniczała się do zabezpieczenia przeciwpożarowego. Strażacy czynnie uczestniczyli w odbudowie miejscowości zniszczonej frontem wojennym.

Lata czterdzieste nie przyniosły wielkich zmian w działalności OSP w Iwoniczu. Oddział liczył 16 do 20 członków. Kadrę i aktyw stanowili doświadczeni jeszcze z lat międzywojennych strażacy, jak: Franciszek Rygiel – wieloletni prezes, Ludwik Kenar – komendant, Jan Penar, Stanisław Gładszy, Feliks Kandefer, Stanisław Józefczyk, Władysław Gazda, Wojciech Pyter, Stanisław Janik, Józef Jakubowicza.

latach pięćdziesiątych zostaje wybudowana nowa remiza, w której znajduje się garaż i świetlica. W 1950 roku oddział OSP w Iwoniczu obchodzi swoje pięćdziesięciolecie. W tym dziesięcioleciudo oddziału OSP wstapiłowielu nowych druchów. W latach 50-tych i 60-tych aktywny udział w OSP pełnili: Ludwik Kielar, Stanisław Józefczyk, Stanisław Janik, Jan Nycz, Franciszek Rygiel, Feliks Kielar, Feliks Kandefer, Mieczysław Kandefer, Wojciech Pyter, Stanisław Kowalski, Władysław Zając, Stanisław Winiarski, Józef Jakubowicza, Stanisław Jakubowicza, Antoni Jakubowicza, Józef Pyter, Karol Rygiel, Andrzej Krukar i inni.

  

W 1960 roku, z okazji 60-lecia istnienia OSP w Iwoniczu, wmurowano w ścianę remizy tablicę upamiętniającą tę rocznicę. Następnie w 1974 roku z okazji zbliżającego się 75-lecia istnienia OSP jednostka otrzymała nowy sztandar. Przez wszystkie te lata jednostka była doposażona w sprzęt gaśniczy. I tak:

  • w 1954 roku otrzymała pierwszą motopompę,
  • w 1956 pierwszy samochód marki Opel Adams,
  • w 1960 drugi samochód Star20 (skrzyniowy)
  • w 1962 pierwszy samochód typowo gaśniczy Star 25GBA, który służył jednostce 20 lat.

W 1982 roku jednostka otrzymała nowoczesny jak na ten czas samochód Star 244 GBA, który służy do dnia dzisiejszego dzisiejszego i jest utrzymany w bardzo dobrym stanie. Nie sposób wymienić wszystkich strażaków oraz mieszkańców Iwonicza, którzy brali aktywny udział w życiu jednostki, natomiast funkcję prezesa OSP pełnili: Karol Filipowicz, Stanisław Rygiel, Ireneusz Hrabia Załuski, Franciszek Rygiel, Ludwik Kielar, Jan Gładszy, Józef Gładszy, Mieczysław Kandefer, Mieczysław Kinel, Tadeusz Kuliga, Jerzy Biernacki. Komendantami, a następnie naczelnikami byli: Władysław Jakubowicza, Ludwik Kielar, Stanisław Józefczyk, Stanisław Jakubowicza, Józef Jakubowicza, Józef Jakubowicza, Józef Kandefer, Marian Kinel, Jan Rajchel, Jan Litwin.

  

W ostatnich latach przeprowadzono remont remizy zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. Jednostka została doposażona w nowoczesne mundury bojowe oraz został uzupełniony sprzęt gaśniczy. W 2000 roku z okazji 100-leciawystawiono przed remizą na postumencie pierwszy wóz strażacki, który liczy również 100 lat. Obecnie jednostka liczy 35 druchów i osiąga wysokie wyniki w zawodach sportow – pożarniczych różnego szczebla oraz podczas przeprowadzanych przez Państwową Straż Pożarną inspekcji gotowości operacyjno-technicznych, a także bierze aktywny udział w działalności społecznej na rzecz środowiska w imię humanitarnej służby dla społeczeństwa i kraju ku chwale Bogu i Ojczyźnie.