Historia Iwonicza

Rys historyczny gminy Iwonicz Zdrój

  • Początki miejscowości

Iwonicz to znana miejscowość uzdrowiskowa o bogatej przeszłości. Na taki charakter miejscowości decydujący wpływ miało położenie geograficzne, walory klimatyczne i budowa geologiczna.

Występowanie wód mineralnych odkrytych już w XV, a następnie coraz lepsze możliwości wykorzystania zdrowotnych walorów środowiska, ukierunkowało rozwój, miało duży wpływ na życie i zajęcia mieszkańców. Uzdrowiskowy charakter miejscowości i bogata przeszłość, to dwa najważniejsze czynniki, które odegrały decydującą rolę w ukształtowaniu obecnej rzeczywistości. Do 1956 roku Iwonicz stanowił jedną wspólnotę. Obecnie liczy ponad 6,5 tysiąca mieszkańców i jest podzielony administracyjnie na miasto – mniejszą cześć zdrojową i wieś – liczącą ponad 4,3 tysiąca ludności. Podział ten funkcjonuje dopiero od 1956 roku, dlatego dotychczasowa historia, kultura, zwyczaje, życie religijne obu tych części są wspólnym dziedzictwem dla współczesnego pokolenia. Początki samej miejscowości jak i uzdrowiska giną w mrokach dziejów. Pierwsza wzmianka pisana o Iwoniczu pochodzi z 1427 r. Jest to wiadomość o istniejącej tu osadzie, która być może powstała w XIV wieku, w okresie kolonizacji tych terenów (na prawie magdeburskim) przez króla Kazimierza Wielkiego, choć nie jest wykluczone, że istniała wcześniej, założona na prawie polskim lub ruskim. Świadczy o tym występowanie obok nazwisk niemieckich także polskich nazwisk kmieci (J. Michalak, Historia Iwonicza Zdroju, [w:] Iwonicz Zdrój Monografia, wyd. II s. 39). Wspomniana wzmianka wymienia imiona Benesza i Boczka, jako właścicieli Iwonicza. Według akt grodzkich, rodzinę tę nazywano Iwanieckimi, a także Otosławskimi. Prawdopodobnie przybyła ona z Moraw, a Iwonicz posiadała przez cztery pokolenia aż do 1519 roku. W 1447r. wzmiankowane jest sołectwo, które przed rokiem 1462 zostało wykupione przez właściciela.